02 jul “Je gaat het pas zien als je het door hebt.”

Beroemde woorden van Johan Cruijff waar ik vaak aan moet denken als ik met organisaties praat over verandercommunicatie.

Ik zeg wel eens gekscherend dat verandercommunicatie omgekeerde marketing is. Het belang van verandercommunicatie aan de voorkant van een verandering/reorganisatie uitleggen blijft lastig. Veel tijd en geld wordt gestoken in de veranderkundige kant van bijvoorbeeld een transformatie en communicatie, het betrekken van de organisatie, wordt veelal onderschat en ‘erbij’ gedaan. Aan het einde van de reis is men vaak teleurgesteld dat de nieuwe koers nog niet echt gedragen is, of dat er weinig is veranderd. Wanneer ik op dat punt met organisaties praat, snappen ze vaak juist het belang van verandercommunicatie, dan is de race echter al gelopen. Om het gesprek aan te gaan en visueel (ik ben nog al visueel ingesteld) te maken heb ik de routes uitgetekend. Wat is nu eigenlijk verandercommunicatie. Vanuit mijn visie niet meer dan mensen, afdelingen, ’tribes’ betrekken in het gesprek over de toekomst, maar vanuit het hier en nu. De gesprekken van diverse doelgroepen koppelen aan het gesprek van de organisatie. Dat kan op verschillende manieren; letterlijk dialoogsessies organiseren, praatplaten ontwikkelen (visuele weergave van bijv. een nieuwe koers) en daarover in gesprek gaan, specifieke persoonlijke verhalen van medewerkers in de schijnwerpers zetten en delen. Een eigen glossy uitbrengen over een transformatie, film inzetten om de reis letterlijk in beeld om te zetten. Als het maar met de mensen is en niet enkel voor de mensen.

wacht niet tot ’t af is

Daarbij is het ook van belang niet enkel te wachten tot een nieuwe koers, strategie helder is. Juist de ontwikkelfase is erg belangrijk om te delen, ook al heb je het idee dat er nog weinig concreet is en het waarschijnlijk meer vragen oproept i.p.v. antwoorden geeft. In deze fase is de input van de organisatie van belang en heb je de kans om de waarom van de verandering scherp te krijgen en mensen daarbij te betrekken. Als je snapt waarom er een nieuwe koers gevaren moet worden, is het een stuk makkelijker om de impact waar mogelijk te ‘omarmen’. Wat ik daarbij persoonlijk heel belangrijk vind, is te laten zien dat het ook voor het leiderschap (directie of projectteam) een ontdekkingsreis is, laat zien dat het voor iedereen spannend en wellicht nog onbekend is. Als je dit proces transparanter maakt is het makkelijker voor medewerkers om hun eigen reis later in het proces te begrijpen. Vaak is de directie of projectteam al vele stappen verder op het moment dat een nieuwe koers wordt gepresenteerd. Echter zijn zij door dezelfde veranderfases gegaan als de organisatie staat te wachten (onwetendheid, onzekerheid, angst en daarna hoop, zin en vertrouwen). Dit delen geeft enorm veel vertrouwen en levert mooie inzichten op.

Ja, dat kost meer tijd dan direct van A naar B gaan, echter is het resultaat en de betrokkenheid vele malen groter. Zorg daarom dat je de verhalen uit de organisatie ophaalt en mee neemt naar het eindstation. Het zou toch een gemiste kans zijn als de bus aan het einde van de reis nog steeds leeg is.